Impressie van de Vismigratierivier. Je ziet een getekende versie van de Afsluitdijk. In de Afsluitdijk is de Vismigratierivier getekend. Dit is een slingerende rivier, omlijnd met grondstroken. Aan de kant van de Waddenzee zie je een uitmondingshaven.
Impressie van de Vismigratierivier. Je ziet een getekende versie van de Afsluitdijk. In de Afsluitdijk is de Vismigratierivier getekend. Dit is een slingerende rivier, omlijnd met grondstroken. Aan de kant van de Waddenzee zie je een uitmondingshaven.

Vismigratie­rivier Afsluitdijk

In uitvoering

De Afsluitdijk beschermt ons land tegen het water, maar vormt ook een hindernis voor veel soorten vissen. De Vismigratierivier gaat er straks voor zorgen dat vissen weer van zout naar zoet water kunnen zwemmen. Dit hebben ze nodig om te overleven. De Vismigratierivier is een vernieuwend plan om de Waddenzee en het IJsselmeer weer met elkaar te verbinden. Ook draagt de Vismigratierivier bij aan gezond water, het herstel van rijkdom aan soorten planten en dieren in het gebied en het biedt mogelijkheden voor recreatie.

Waarom

Om op te groeien en zich voort te planten, hebben trekvissen zout én zoet water nodig. De Afsluitdijk maakt het deze dieren vrijwel onmogelijk heen en weer te trekken tussen Waddenzee en IJsselmeer. Talloze vissen wachten in de Waddenzee voor de spuisluizen. Zij ruiken het zoete water, willen er uit alle macht naartoe, maar zijn meestal niet in staat de sterke stroming te trotseren. Een van de belangrijkste redenen waarom de trekvissenstand zorgwekkend laag is. Het gaat de vissen straks geen moeite kosten de Vismigratierivier te vinden. Zij volgen de geur van het zoete of zoute water. Sterke zwemmers als elft, zeeprik, bot, zeeforel en zalm zwemmen zelfstandig naar de andere kant van de dijk. Zwakkere zwemmers als glasaal, spiering, driedoornige stekelbaars en jonge vissen kunnen zich door de stromingen laten meevoeren. Het water van de ‘rivier’ volgt de getijden van de Waddenzee en heeft verschillende stroomsnelheden. Omdat in de Vismigratierivier zout en zoet water samenkomen, kunnen de vissen tijdens hun tocht geleidelijk wennen aan de overgang.

Hoe

De Vismigratierivier is een vier kilometer lange, slingerende ‘rivier’, dwars door de Afsluitdijk. Door deze ‘vispassage’ kunnen trekvissen wanneer ze maar willen van de zoute Waddenzee naar het zoete IJsselmeer zwemmen. En – uiteraard – terug. De Vismigratierivier wordt aangelegd ten westen van de spuisluizen bij Kornwerderzand. Dit is de meest ideale plek, omdat hier grote hoeveelheden zoet water in de Waddenzee worden gespuid: de lokstroom voor vissen. Ook sluit de rivier hier aan op de diepe geulen in de bodem van Waddenzee en IJsselmeer. Geulen die ‘swimways’ worden genoemd: de snelwegen voor vissen. Mede door de komst van de ‘rivier’ wordt het IJsselmeerwater gezonder en zal het aantal planten en dieren in het gebied toenemen. Dat de vissenpopulaties zich herstellen, is van belang voor de vele vogels voor wie vis de belangrijkste voedselbron vormt. Bovendien biedt het op termijn meer ruimte voor beroeps- en sportvisserij.

Animatie Vismigratierivier

Bekijk met je VR-bril de Vismigratierivier.

De Vismigratierivier is een initiatief van de Waddenvereniging, It Fryske Gea, Sportvisserij Nederland, NetVISwerk en het Blauwe Hart en wordt ontwikkeld door De Nieuwe Afsluitdijk. De Vismigratierivier is financieel mogelijk gemaakt door provincie Noord-Holland, provincie Fryslân, Rijksoverheid, Waddenfonds, LIFE, Natura2000, Nationale Postcode Loterij en CEF. De totale kosten bedragen 55 miljoen euro.

Kijk voor meer informatie ook eens op www.vismigratierivier.nl; een website van de initiatiefnemers.

Excursies

De Waddenvereniging en It Fryske Gea verzorgen excursies op de locatie waar de Vismigratierivier komt. Je komt dan van alles te weten over vissen, hun gedrag en de Vismigratierivier. Een aanrader voor jong en oud! Het volledige excursieprogramma van de Waddenvereniging vind je hier.

Life

Natura 2000

Waddenfonds

Nationale Postcode Loterij

CEF

Wanneer

In het IJsselmeer bij Kornwerderzand zijn in mei 2020 de voorbereidende werkzaamheden gestart voor de aanleg van de Westflank (westoever) van de Vismigratierivier en een aangrenzend natuureiland van Windpark Fryslân.

Duurzaamheid is belangrijk bij de aanleg van de Vismigratierivier. Daarom kijken we waar we grond/materiaal kunnen hergebruiken. Breuksteen die vrij is gekomen bij de bouw van de nieuwe sluis te IJmuiden wordt toegepast in de Westflank. Zand uit de vaargeul bij Kornwerderzand wordt gebruikt voor de aanleg van de Vismigratierivier.

Bij Kornwerderzand gebruiken we grond die vrijkwam bij de ombouw van de N31 bij Harlingen. Het grootste deel is toegepast in de Natuurvoorziening maar ligt ook deels als fundering onder de westflank van de Vismigratierivier. Eerst opgeslagen bij Oostpoort in Harlingen, is de grond afgelopen zomer verplaatst per schip naar Kornwerderzand. Om 400.000 m3 grond te vervoeren zouden 17.000 vrachtwagens moeten rijden. Per schip was het ongeveer 440 keer varen. Lees meer over duurzaam bouwen met hergebruikte grond op deze pagina.

In 2022 start de aanleg van de daadwerkelijke Vismigratierivier. Naar verwachting zwemmen de eerste vissen eind 2024 door de rivier.

Straks kun je als bezoeker door de opening in de Afsluitdijk lopen. Hier staan de silhouetten van de twaalf vissoorten die straks door de Vismigratierivier gaan zwemmen. (Beelden: Bruno Doedens)

De Vismigratierivier in vogelvlucht

Met de Vismigratierivier wordt de ecologische verbinding tussen zoet en zout water weer hersteld.

Documenten

Op deze pagina tref je de belangrijkste documenten aan voor de Vismigratierivier Afsluitdijk.

Notitie Reikwijdte en Detailniveau Vismigratierivier Afsluitdijk

Heb je vragen over documenten? Mis je een document of heb je een aanvullend verzoek voor wat betreft toegankelijkheid? Mail naar loket@deafsluitdijk.nl