Voor de Vismigratierivier bij Kornwerderzand en een natuureiland voor Windpark Fryslân hergebruikt de provincie Fryslân grond die vrijkwam bij de ombouw van de N31 bij Harlingen. Omgevingsmanager Wiepkje Elsinga van De Nieuwe Afsluitdijk (DNA): ‘Het is mooi dat we succesvol kunnen bouwen met materiaal uit de omgeving.’

In 2017 werd de nieuwe N31 bij Harlingen over de hele lengte verdiept aangelegd, inclusief een aquaduct onder het Van Harinxmakanaal. Daarbij kwam maar liefst een half miljoen kuub grond vrij. Die grond gaat nu naar projecten rond de Afsluitdijk als de Vismigratierivier bij Kornwerderzand. Grond op deze manier hergebruiken, is de standaard werkwijze bij de provincie Fryslân, legt Elsinga uit. ‘Vanuit de circulaire gedachte willen we voorkomen dat we steeds opnieuw grondstoffen moeten winnen. Daarom koppelen we via Grip op Grond projecten aan elkaar waar grond vrijkomt of juist nodig is. In dit geval had dat nog wel wat voeten in de aarde door nieuwe richtlijnen voor de toegestane hoeveelheid PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) in grond voor bouwprojecten. De extra onderzoeken die daarvoor nodig waren kostten tijd, maar alles was helemaal schoon.’

15 voetbalvelden vol grond

Het mooiste is natuurlijk als gekoppelde grondprojecten direct op elkaar aansluiten. Dat is bij de N31 en de Vismigratierivier niet het geval, maar vanwege de grote hoeveelheid grond passen ze wel heel goed bij elkaar. Daarom is besloten om de vrijgekomen grond tijdelijk op te slaan in depot Oostpoort bij Harlingen, vertelt Elsinga. ‘Daar liggen 15 voetbalvelden vol, met een grote bult erop. Als je dat ziet, lijkt het ongelooflijk veel, maar in het IJsselmeer verdwijnt het in het niet. Naast deze grond is voor beide projecten nog eens elk een miljoen kuub nodig. De grond van de N31 is alleen nog maar de fundering. De overige grond komt uit de vaargeul bij Kornwerderzand.’

Vervoer per schip

Bij Grip op Grond geldt een aantal richtlijnen om zo duurzaam mogelijk te werk te gaan. Elsinga: ‘Om de uitstoot te beperken, vervoeren we de grond per schip. Een deel van de grond is inmiddels gebruikt voor versterking van de Afsluitdijk. Voor de resterende 400.000 m³ zouden we met vrachtwagens wel 17.000 keer heen en weer moeten. Per schip hebben we met zo’n 900 m³ per keer aan ongeveer 440 vervoersbewegingen genoeg. Daarom hebben we ook gekozen voor een opslaglocatie langs het water.’

Korte afstand

Depot Oostpoort ligt aan het Van Harinxmakanaal. Daarvandaan gaan de schepen door de sluis bij Harlingen naar de Waddenzee, via de vaargeul Boontjes naar de sluis bij Kornwerderzand. Daar wordt de grond aan de IJsselmeerzijde gebruikt in de projecten. Elsinga: ‘De totale afstand is slechts 20 kilometer. Ook dat past bij de duurzame werkwijze. Het is mooi dat we bij zo’n duurzaam project als de Vismigratierivier succesvol kunnen bouwen met materiaal uit de nabije omgeving.’