Het eerste deel van de railbalk voor de keersluis Kornwerderzand is klaar voor een deur van bijna één miljoen kilo.

Vooral het stormachtige weer zorgde voor de nodige uitdagingen bij de bouw van de westelijke railbalk voor de nieuwe keersluis in Kornwerderzand. Toch hebben we verantwoord gewerkt en ligt er inmiddels een deel van de railbalk onder water, vertellen Bram Beijer van Rijkswaterstaat en Pieter Kersten van bouwconsortium Levvel.

Om het achterland te beschermen tegen extreem hoogwater maakt bouwconsortium Levvel (BAM, Rebel en Van Oord) in opdracht van Rijkswaterstaat een nieuwe keersluis bij Kornwerderzand. Onzichtbaar onder water ligt inmiddels een belangrijk onderdeel van deze sluis klaar: het westelijke deel van de railbalk. Over deze balk komt uiteindelijk de sluisdeur te rijden om het water van de Waddenzee tegen te houden. ‘Omdat de railbalk onder water ligt, kun je er niet zomaar bij. Die moet je dus in één keer goed bouwen’, benadrukt Bram Beijer, civiel ingenieur bij Rijkswaterstaat. ‘Dat is extra belangrijk omdat er een roldeur van 950.000 kilo zwaar, 56 meter breed en 12 meter hoog overheen moet. Levvel heeft er dan ook veel tijd aan besteed om de railbalk helemaal strak te maken.’

Werkzaamheden aan de keersluis Kornwerderzand

Met stalen damwanden hebben we een bouwkuip in de vaarweg gemaakt. Binnen deze wanden pompen we het water weg om te kunnen bouwen

Op de bouwkuip hebben we een schuifdak gemaakt, zoals bij het Gelredome of de ArenA. Dat helpt de medewerkers enorm bij regen, storm en kou

Met een grote betonpomp hebben we een vloer op de bodem van de bouwkuip gestort. Deze vloer is maar liefst 25 meter lang, 7 meter breed en 2 meter dik

De bovenkant van de railbalk ligt op -6 m NAP; het bodemoppervlak ligt op -4 m NAP. Zo ontstaat een omgekeerde drempel. Daarmee zijn we voorbereid op verdieping van de vaarweg in de toekomst

Links op de foto, onder de blauwe driehoeken, zie je 1 van de 2 rails in aanbouw. Deze moet superstrak liggen, want hier komt uiteindelijk een deur van 1000 ton overheen te rijden

De medewerker in het midden staat op een rail voor 1 wiel van de roldeur. Het 2e wiel gaat over zo’n zelfde rail aan de andere kant van de betonnen verhoging.

Via de drenkelingentrappen kunnen mensen die in het water beland zijn er weer uit klimmen. Een enorme klim: kijk maar eens hoe klein de medewerker is

We hebben de damwanden weggehaald. De railbalk ligt nu onder water. Links zie je de nis waar de roldeur in rijdt als de keersluis dichtgaat.

Kijk mee met livebeelden van de werkzaamheden via onze webcam, klik hier

Weer zorgt voor uitdaging

De railbalk ligt onder de vaarweg, voor de oostelijke en westelijke doorvaart van de bruggen bij Kornwerderzand. Om hem te bouwen, wordt twee keer één van de doorvaarten afgesloten voor de scheepvaart. Van 1 november 2021 tot en met 7 maart 2022 was de westkant aan de beurt. Beijer: ‘We hebben bewust gekozen voor het stormseizoen, omdat er dan minder scheepvaart is. Zo beperken we de hinder. Maar in deze periode zorgen de weersomstandigheden wel voor extra uitdagingen bij het werk. Toch verliep alles lange tijd voorspoedig. Daarbij hielp het enorm dat Levvel een schuifdak voor de bouwkuip bedacht had. Dat zorgde voor betere werkomstandigheden bij regen en kou.’

Veilig en nagenoeg binnen de stremmingsperiode gereed

‘Vooral de laatste drie weken gooide het weer alsnog roet in het eten’, vertelt Pieter Kersten, projectmanager bij Levvel. ‘Er kwamen vier stormen achter elkaar over ons heen. De windvlagen waren het ergst, met windkracht 11 of zelfs 12. Daardoor was het soms onwerkbaar en hebben we mensen naar huis gestuurd, omdat we niet veilig konden werken. We moesten steeds de balans zoeken: je wilt op tijd klaar zijn, maar ook verantwoord werken. Ik ben blij dat Rijkswaterstaat als opdrachtgever ons ondersteunde in de keus om veiligheid voorop te zetten.’ Beijer: ‘Het was mooi om te zien hoe Levvel het initiatief nam en zich aanpaste aan de omstandigheden. En met succes: uiteindelijk was de vaarweg slechts een dag later open dan gepland.’

Vervolg: veel betonwerk en dit najaar oostelijke railbalk

Nu de recreatievaart weer op gang komt, werkt Levvel hard door aan de delen van de sluis waarvoor de vaarweg niet dicht hoeft. ‘Dat is vooral veel betonwerk’, verduidelijkt Kersten. ‘We maken bijvoorbeeld de technische ruimte en de wanden van de sluis zelf. Ondertussen zijn we druk met de afstemming met verschillende leveranciers voor onder meer van de roldeur en de aandrijving. Deze onderdelen worden in fabrieken in België en Nederland gemaakt en komen dan kant-en-klaar naar Kornwerderzand.’
Vanaf komend najaar volgt het werk aan de oostkant van de vaarweg. Dan geldt opnieuw een halve afsluiting voor de scheepvaart. Naar verwachting wordt de roldeur in het voorjaar van 2023 geplaatst.