Strijd tegen plastic troep uit Waddenzee

“Niemandsland, een prachtige leegte; het water en de dijk, schepen die geschut worden en een strook land waar we bramen plukken. Natuur en mensenwerk ontmoeten elkaar hier.” Zo typeert Menno Onnes (63) uit Harlingen Kornwerderzand op de Afsluitdijk. “Het is een fantastische mooie plek om met onze boot te liggen, of met de camper te staan.” Om die plek ook mooi te houden, trekt Onnes op geheel eigen wijze ten strijde tegen de plastic troep in de Waddenzee.

Er drijft een enorme hoeveelheid afval in zee. “Geen gezicht”, zegt Onnes. “Het drijft niet alleen in het water, maar waait ook de dijk op en uiteindelijk de struiken in. Vooral in de winter als het gestormd heeft, brengen de wind en de zee grote hoeveelheden afval naar de Afsluitdijk. Het is vooral veel plastic troep: flesjes, zakken en kunststof touw bijvoorbeeld. Die rommel hoopt zich op langs de dijk ter hoogte van de westelijke strekdam van het spuicomplex Kornwerderzand.”

Continue opruimactie

Jaren geleden startte Onnes geheel op eigen initiatief een continue opruimactie. “Ik ben alle troep die ik vond gaan verzamelen in big bags. Die liet ik daar overigens gewoon staan. Op een gegeven moment – de omgeving was op dat moment best aardig opgeruimd – waren de zakken verdwenen. Toen stond ik wel even te kijken; een groot raadsel. Was alles weer het water ingewaaid? Veel later hoorde ik via via dat het waarschijnlijk een helpende hand is geweest van een aannemer die op de Afsluitdijk werkt. Die heeft het door mij verzamelde afval afgevoerd. Ik heb die aannemer echter nooit gesproken.”

Juttersmuseum

De zee brengt de meest uiteenlopende zaken aan land. “Het komt nogal eens voor dat kunstenaars in de verzamelde rommel rondsnuffelen op zoek naar materiaal om in een object te verwerken. Zelf maak ik er niets mee. Maar ik bewaar wel dingen die ik bijzonder vind, of die een leuk verhaal vertellen. Een boei uit het Caribisch gebied bijvoorbeeld. Die is de halve wereld over geweest. Via internet heb ik precies kunnen achterhalen waar die vandaan komt en wat de functie was. Of – dichter bij huis – een bord uit Engeland dat mensen waarschuwt voor de gevaren van hoogwater. Zo langzamerhand moet ik oppassen dat m’n huis niet teveel verandert in een juttersmuseum.”

Gezamenlijk werken aan een oplossing

Het meeste afval dat Onnes opruimt vertelt echter niet zo’n leuk verhaal; het afval maakt duidelijk dat we maar klakkeloos rotzooi in zee dumpen en niet zuinig zijn op onze aarde. Als het aan Onnes ligt, krijgt de aandacht voor het afvangen van de troep uit zee op de nieuwe Afsluitdijk mede daarom een extra impuls. Ik ben daarom het gesprek aangegaan met de projectorganisatie van De Nieuwe Afsluitdijk en Rijkswaterstaat. Zij gaan met elkaar in gesprek om een oplossing voor de troep uit zee mee te nemen in het ontwerp van de Afsluitdijk.