Groot onderhoud bruggen Afsluitdijk
Om de steeds vaker optredende storingen in de bruggen in de Afsluitdijk grondig aan te pakken, voert Rijkswaterstaat groot onderhoud uit. ‘Zowel op de snelweg als op de vaarweg geldt: je kunt er altijd langs, maar de werkzaamheden kunnen wel vertraging geven.’
De bruggen in de Afsluitdijk bij Den Oever en Kornwerderzand zorgen ervoor dat scheepvaartverkeer heen en weer kan varen tussen de Waddenzee en het IJsselmeer. Op die plekken op de snelweg A7 kruist het scheepvaartverkeer het wegverkeer. Dat weggebruikers en vaarweggebruikers hier regelmatig op elkaar moeten wachten is logisch. Maar soms zorgen storingen in de bruggen ervoor dat het langer duurt voor ze weer verder kunnen. Lees hier wat Rijkswaterstaat doet om de hinder door storingen te beperken.
Vertraging door storingen
‘Zo’n storing kan best even duren en daarmee de nodige vertraging opleveren’, legt omgevingsmanager Jessica Bergsma van Rijkswaterstaat uit. ‘Bij een storing gaat de brug automatisch in een veilige stand, met dichte slagbomen op de weg en rood licht voor de scheepvaart. Om de brug weer vrij te geven, moet er een monteur komen. Die is voor deze locaties relatief lang onderweg. Daarna moet de monteur de oorzaak van de storing vaststellen, een geschikte oplossing bepalen en die vervolgens uitvoeren. Omdat op beide plekken twee bruggen naast elkaar liggen, is het wel mogelijk om het wegverkeer over de andere brug te leiden. Maar het kost de nodige tijd en inzet van weginspecteurs om dat te organiseren.’
De hinder voor vaarweggebruikers is afhankelijk van het type storing en de stand van de brug bij het optreden van de storing. ‘Voor de scheepvaart blijft de brug vaak gestremd tot de storing is verholpen. Dan moet men omvaren via de andere sluis. Bij storingen die een paar dagen duren, bijvoorbeeld omdat er onderdelen moeten worden besteld, wordt er soms voor gekozen om de brug die in storing is open te zetten en al het wegverkeer over de goede brug te leiden. Zo kan met de goede brug worden gedraaid en kan de scheepvaart ook door.’
Grondige aanpak
Verschillende storingen ontstaan door slijtage en doordat onderdelen van de bruggen aan het eind van hun levensduur zijn. Op termijn gaat Rijkswaterstaat de bruggen daarom grotendeels vervangen. Om de belangrijkste storingen alvast te verhelpen, is er nu voor gekozen om daarvoor nog groot onderhoud uit te voeren. ‘In de basis worden de huidige storingen veroorzaakt doordat onderdelen niet meer precies aansluiten. Deze speling is ontstaan door slijtage’, vertelt werktuigbouwkundig adviseur Kees Dijkstra van Rijkswaterstaat.
Draaien en afremmen
‘Als de bruggen na opening terugdraaien naar hun positie in de weg, komen ze de ene keer net niet ver genoeg om de schakelaar aan te tikken die doorgeeft dat de slagbomen open kunnen. Een andere keer draaien ze juist net te ver door, waardoor die schakelaar er zelfs weleens afgetikt is. Dat lossen we op door een zogeheten aanslag te plaatsen waar de brug rustig tegen aanloopt en de motor door te laten draaien tot de brug helemaal dicht en vergrendeld is.’ Iets vergelijkbaars gebeurt als de brug juist helemaal opengedraaid is. Dijkstra: ‘Hij moet dan zo recht mogelijk staan, zodat de vaarweg aan beide kanten zo breed mogelijk is. Dat komt niet op de centimeter, maar als het nu hard waait, draait een brug weleens 10 tot 15 centimeter te ver door omdat hij niet op tijd afremt. Daarom vervangen we de remmen.’
Vergrendeling
Tot slot speelt mee dat een brug eerst iets omhoog moet komen voordat hij kan draaien. Het mechanisme dat daarvoor zorgt, heet het opzetwerk. Dit zorgt ook voor de vergrendeling na het dichtdraaien, die nodig is om er weer wegverkeer overheen te laten rijden. Dijkstra: ‘Ook op een deel van de opzetwerken zit nu te veel speling. Die betreffende exemplaren repareren we daarom helemaal. Na de fysieke aanpassingen stellen we ook de software opnieuw af.’
Hinder beperken
Tijdens de werkzaamheden doet Rijkswaterstaat er alles aan om de hinder voor zowel scheepvaart als wegverkeer te beperken. Bergsma: ‘Om veilig aan het mechanisme te kunnen werken, zetten we de brug waaraan gewerkt wordt open. Net als bij storingen leiden we het wegverkeer dan in beide richtingen over de andere brug. Bij Den Oever is dat systeem op de weg nu ook al in gebruik vanwege de bouw van de nieuwe spuisluizen en het gemaal. Daar sluiten we op aan. Ook voor de scheepvaart houden we steeds één van beide doorvaartopeningen beschikbaar. In de andere doorvaart ligt dan een werkschip. Zowel op de snelweg als op de vaarweg geldt: je kunt er altijd langs, maar de werkzaamheden kunnen wel vertraging geven.’
Haalbare planning
‘Omdat het specialistisch werk is, kost de onderhoudsbeurt zeker 2 weken per brug’, geeft Bergsma aan. ‘We plannen daarom 4 weken voor de bruggen bij Kornwerderzand. Bovendien helpt de ervaring met de eerste brug om werkzaamheden bij de volgende sneller uit voeren.’
Volgens planning vindt het groot onderhoud aan de bruggen bij Kornwerderzand plaats tussen 4 november en 2 december. De werkzaamheden aan de bruggen bij Den Oever worden later uitgevoerd. Meer informatie over de planning volgt later. Bekijk de actuele stand van zaken op de Hinderpagina.