Automobilisten op de Afsluitdijk hebben sinds juli een nieuw uitzicht. Ze kijken, nu de A7 bij de spuisluizen is omgelegd, over de Waddenzee en niet meer over het IJsselmeer. Maar hoe zorg je er voor dat het wegverkeer zonder brokken te maken, de nieuwe route rijdt? Hier is best wat organisatie en planning mee gemoeid.

De werkzaamheden aan de Afsluitdijk, doen we “met de winkel open”. De A7 moet in beide richtingen beschikbaar blijven voor weggebruikers. Tot eind juni vonden de werkzaamheden aan de nieuwe spuisluizen bij Den Oever plaats aan de Waddenzeekant. Het wegverkeer reed langs het IJsselmeer. Sinds juli moeten we werken aan de IJsselmeerzijde. Daarom is de weg in beide richtingen omgelegd. De rijstroken aan de kant van het IJsselmeer zijn nu dicht en de rijstroken aan de kant van de Waddenzee open voor het wegverkeer.

Voorbereiding

Voor het omleggen van de weg wordt de A7 afgesloten voor verkeer. “De voorbereidingen voor het omleggen van de weg begint al ongeveer een half jaar voor aanvang.” vertelt Peter Voorburg, adviseur verkeersmanagement bij bouwconsortium Levvel (BAM, van Oord, Rebel en Invesis). “Als het moment van de omleg aan de horizon verschijnt, gaan we in overleg met Rijkswaterstaat. We checken of het past in de planning. Dit hangt af van andere werkzaamheden in het land, beschikbaarheid van omleidingsroutes en of er bijvoorbeeld grote verkeersdrukte verwacht wordt door een evenement. Als we groen licht hebben, prikken we de datum en twee reservemomenten. Dan hebben we uitloop als iets tegenzit.”

Grote keet verhuizen

Enkele maanden voor de wegomlegging beginnen de praktische zaken, vertelt Voorburg. “De rijbaan aan de Waddenzeekant moet natuurlijk helemaal klaar en leeg zijn voor het wegverkeer. Tijdens de werkzaamheden aan de nieuwe spuisluizen aan de Waddenzeekant gebruikten we deze rijstroken intensief voor werkverkeer. Daar stonden een grote keet, waar we ook lunchen en computerwerk konden doen. Ook stonden er kleinere bouwketen, containers en er lag materiaal voor opslag. Dit moesten we allemaal verhuizen naar de IJsselmeerkant. We begonnen begin juni aan de grote keet. Deze moesten we afbouwen en weer opbouwen, omdat we ook waterleidingen en elektriciteit moesten omleggen.”

Situatie voor de omklap, wegverkeer langs IJsselmeerzijde

Situatie na de omklap, wegverkeer langs de Waddenzee

Materiaal verplaatsen

Ook lag er nog niet overal wegdek, omdat er vanuit grote diepte aan de spuisluizen is gebouwd. Op deze plek was een tijdelijke uitgegraven bouwplaats, een bouwkuip, gemaakt. Zo rond half juni zijn de wanden op deze plek geplaatst, is er een dak gemaakt en vervolgens geasfalteerd. Daarna zijn de keten en het materiaal weggehaald. “Heel veel materiaal heb je nog tot het eind nodig. Dit bewaarden we in containers en die hebben we echt pas op het laatst verplaatst met vrachtwagens. Verder proberen we alles wat we kunnen voorbereiden alvast te doen. Denk aan nieuwe borden laten maken, signaalgevers voor de brug en signalering voor boven de weg. Hoe meer we al kunnen doen, des te minder hoeft er te gebeuren tijdens de wegafsluiting.”

Nachtafsluitingen

De omzetting van de weg was gepland tijdens twee nachtafsluitingen in het laatste weekend van juni. En niet zonder reden. Jaap Buitink, verkeersmanager bij Rijkswaterstaat, vertelt: “Een aantal jaar geleden deden we het omleggen van de weg ook wel overdag met korte verkeersstops. We merkten alleen dat dat niet altijd prettig werkte. De werkzaamheden moesten in een hele korte tijd gebeuren. Na een verkeersstop van 15 minuten moest het verkeer weer rijden. Dat gaf onnodig stress, tijdsdruk en onveiligheid voor de Levvel-collega’s. Bovendien kon het bijvoorbeeld precies regenen tijdens een verkeersstop, terwijl we dan gepland hadden om de belijning te doen. Dat moesten we dan op een ander moment opnieuw plannen. Met een nachtafsluiting heb je deze tijdsdruk niet. Mocht het regenen, dan doe je de belijning net even wat eerder of later als het droog is. Het plant allemaal wat makkelijker. Bovendien, niet onbelangrijk, is de verkeershinder voor de weggebruiker minder.”

De nachtafsluitingen hebben een ander voordeel. Werkzaamheden elders op de dijk kunnen ook meteen ingepland worden, of het nu om aanleg of onderhoud gaat. Zo is tijdens deze nachtafsluitingen bijvoorbeeld meegenomen: het maaien van de buitenberm, reparaties van het asfalt, herstelwerkzaamheden aan de brug in Kornwerderzand en onderhoud aan verlichting.

Twee nachten

Het omleggen van de A7 is goed verlopen volgens Voorburg: “De eerste nacht was vooral veel voorbereiding. Denk aan het verplaatsen van barriers (betonblokken voor langs de weg) en vangrails naar de nieuwe rijbaan. De tweede nacht bestond uit het echte omzetwerk. Toen hebben we de markering, barriers en vangrails geplaatst en ervoor gezorgd dat alle installaties zoals de signalering voor de bruggen en boven de weg het doen. Voordat we afrondden, reden we nog een testritje om te checken of de rijstroken vrij waren en alles werkte. Het was niet een heel ingewikkelde operatie, maar natuurlijk moet alles het wel doen. Als de brugsignalering of de matrixborden niet werken, kan je niet open. Gelukkig ging alles voorspoedig en rijden de automobilisten sindsdien zonder problemen over de juiste rijstroken.”