Ons droombeeld van de Afsluitdijk in 2023

In 2023 bezoek je de vernieuwde Afsluitdijk: een sterke dijk die klaar is om de gevolgen van de klimaatverandering op te vangen. De dijk is een echte publiekstrekker geworden. Met veel aandacht voor de ruimtelijke kwaliteit worden duurzame functies aan de dijk toegevoegd. Je rijdt van Noord-Holland naar Fryslân. Eerst kom je bij de Noord-Hollandse kustplaats Den Oever. Dit is de Waddenpoort tot het UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee. De Waddenpoort ziet er fraai uit. Je kunt er heerlijk ontspannen en een kijkje nemen bij de sluizen. Die zijn versterkt. Bovendien zijn er pompen ingebouwd, die ervoor zorgen dat het water op het IJsselmeer op het juiste niveau blijft.

Op en rondom De Nieuwe Afsluitdijk is het gezellig druk. Bij het Monument, bij de camperplaatsen en bij de aanlegsteigers. Je kunt er genieten van water, natuur en het weidse uitzicht over het wad en het IJsselmeer. En je kunt het Afsluitdijk Wadden Center bezoeken. Hier maak je interactief kennis met alles wat er op en om de dijk gebeurt. Als je richting de sluizen loopt zie je hier ook de kronkelende Vismigratierivier. Deze verbindt de Waddenzee en het IJsselmeer op een natuurlijke manier met elkaar zodat vissen 24/7 de Afsluitdijk kunnen passeren. Iets verderop, bij Zurich, loop je het wad op om een nieuw stuk landschap te ontdekken. Je ziet ook dat er op de Afsluitdijk duurzame energie wordt opgewekt. Met getijverschil. Met het verschil tussen zoet en zout water. En met zonnepanelen op het talud.

De Afsluitdijk biedt al ruim tachtig jaar bescherming tegen hoog water en verbindt de provincies Noord-Holland en Fryslân. Bovendien is de dijk, als toeristische attractie en icoon van de Nederlandse waterbouwkunde, goed voor de regionale economie. 

Bij de renovatie van de Afsluitdijk is het Rijk verantwoordelijk voor de versterking van de dijk en de sluizen en de vergroting van de waterafvoercapaciteit. De regio ontwikkelt op de dijk diverse projecten. Zo wordt er gewerkt aan duurzame energieopwekking: de dijk wordt een proeftuin voor nieuwe duurzame technieken en een toonbeeld van vernieuwing. Bovendien worden de Afsluitdijk en de gebieden rondom de dijk aantrekkelijke toeristische trekpleisters. Ten slotte gaan het Rijk en de regio de natuurwaarde van het IJsselmeer en de Waddenzee versterken. Al deze verhalen komen samen in de vernieuwde Afsluitdijk.

Uw belang

Bij het uitwerken van de projecten op de Afsluitdijk vindt nauwe afstemming plaats met de direct betrokken partijen. Jij als belanghebbende noemen wij ‘stakeholder’. Rijkswaterstaat en programmabureau De Nieuwe Afsluitdijk organiseren gezamenlijk een aantal keer per jaar zogenoemde stakeholderbijeenkomsten. Bij deze bijeenkomsten wordt je geïnformeerd over de stand van zaken en kun je jouw belang inbrengen. De documentatie van eerdere bijeenkomsten vind je op deze pagina. Inmiddels hebben wij een omvangrijke lijst van belanghebbenden opgebouwd die wij op verschillende manieren informeren. Namelijk via deze website en de digitale nieuwsbrief (meld je aan). Wil je uitgenodigd worden voor de stakeholdersbijeenkomsten? Stuur dan een e-mail aan loket@deafsluitdijk.nl met vermelding van je gegevens en een beschrijving van je belang. Dit e-mailadres kun je ook aanschrijven indien je vragen of opmerkingen hebt.

Nu de Afsluitdijk wordt opgeknapt, biedt dit een uitgelezen kans om er tegelijkertijd ook een duurzame dijk van te maken. De Afsluitdijk wordt een kraamkamer voor innovatieve technieken op het gebied van duurzame energie die passen bij het karakter van de dijk. Deze innovatieve technieken dragen daarnaast ook bij aan onze kennisontwikkeling op dit gebied. Deze kennis kunnen we mogelijk in de toekomst uitdragen naar het buitenland. Zo staan we over een aantal jaren niet langer enkel bekend om onze kennis op het gebied van watertechnologie, maar op het gebied van duurzame energieopwekking.

Veiligheid en waterbeheer

Het Rijk versterkt de dijk op een vernieuwende manier: in plaats van een traditionele dijkverhoging wordt de dijk overslagbestendig gemaakt. In plaats van het bouwen van extra spuisluizen komen er pompen om overtollig water af te voeren.

Energie en natuur

De Nieuwe Afsluitdijk wil bijdragen aan de overgang naar duurzame energie en uitgroeien tot een innovatieve energiedijk die energie maakt voor burgers en bedrijven in de omgeving. Denk daarbij aan zonne-energie, getijdenenergie en energie uit het verschil tussen zoet en zout water. De ambitie om een Vismigratierivier aan te leggen bestaat nergens anders in de wereld. Daarmee biedt de rivier een innovatieve mogelijkheid om de Afsluitdijk passeerbaar te maken voor trekvis.

Nieuwe projecten

Op de Afsluitdijk is ruimte voor nieuwe, innovatieve plannen. Rijk en Regio staan dan ook open voor nieuwe initiatieven op dit gebied.

De Afsluitdijk is weliswaar geen rijksmonument, maar op en langs de Afsluitdijk vind je verschillende rijksmonumenten. Denk aan de beide sluizencomplexen of het Monument van Dudok. Het beschermde dorpsgezicht van Kornwerderzand is ook zo’n bijzondere plek.

De Werkgroep Ruimtelijke Kwaliteit zorgt ervoor dat alle plannen voor de Afsluitdijk mooi en in de juiste balans met elkaar worden vormgegeven. Zo wordt het unieke beeld van de dijk versterkt en voorkomen dat de dijk rommelig wordt. In opdracht van de werkgroep heeft de Architectencombinatie Feddes-Olthof en Paul de Ruiter daarvoor een Masterplan Beeldkwaliteit Afsluitdijk opgesteld. Hierin staat wat de gewenste ruimtelijke kwaliteit is van alle plannen op en rondom de dijk. De bureaus gebruiken daarbij vijf invalshoeken:

• De monumentale waarde van de Afsluitdijk als icoon van de Nederlandse waterbouw
• De unieke beleving van het waterlandschap
• Kansen voor duurzaamheid
• Herstel van de natuur
• Kansen voor recreatie en toerisme

Alle betrokken overheidsinstellingen binnen De Nieuwe Afsluitdijk zijn vertegenwoordigd in de werkgroep Ruimtelijke Kwaliteit. Ook is er vertegenwoordiging vanuit de Rijksdienst Cultureel Erfgoed. Rijkswaterstaat is voorzitter van de werkgroep.