Waarom
Als bijdrage aan de Nederlandse Klimaatdoelen, wil Rijkswaterstaat in 2030 netto nul CO2 uitstoten. Om dit voor elkaar te krijgen, moeten we bouwen met materialen met een lagere CO2-voetafdruk. Ook beton, een veelvuldig toegepast constructiemateriaal, willen we verder verduurzamen. Nederland loopt voorop bij het ontwikkelen van duurzame betonmengsels. Bijvoorbeeld door oud betonpuin te recyclen, alternatieven te gebruiken voor het bindmiddel cement of door het productieproces aan te passen. In de Proeftuin Afsluitdijk geven we partijen over de volle breedte van de betonsector de kans om hun innovatieve mengsels in de praktijk te testen.
Hoe
De Afsluitdijk is een ideale locatie om verschillende betonmengsels tegelijk in de praktijk te testen. En wel door er zogeheten Levvel-blocs van te maken. Bouwconsortium Levvel (BAM, Van Oord en Rebel) gebruikt maar liefst 75.000 van deze speciaal ontwikkelde betonblokken om de Afsluitdijk te versterken. De proeftuin bestaat uit 30 Levvel-blocs; steeds 2 blokken van 15 verschillende mengsels. De innovatieve Levvel-blocs zijn dus echt onderdeel van de dijkversterking en moeten dan ook aan dezelfde eisen voldoen als de andere Levvel-blocs. Ze moeten bijvoorbeeld zwaar genoeg zijn om niet opgetild te worden door de enorme krachten van de golven die op deze hoofdwaterkering slaan.
Duurzaamheidstests
In een goede samenwerking hebben Levvel en Rijkswaterstaat samen de prestatie-eisen voor de betonblokken vastgesteld. Zo moeten in het laboratorium al verschillende duurzaamheidstests gedaan zijn. Bijvoorbeeld om te kijken in hoeverre het beton aangetast wordt als water in het beton bevriest en dus uitzet. En hoe het reageert op de wisselwerking met CO2 in de lucht: wordt het beton daardoor dichter of juist opener? We vergelijken de blokken niet onderling – het is geen wedstrijd – maar ze moeten wel aan de gestelde eisen voldoen. Bovendien moeten de verschillende partijen hun proefmengsels nu opschalen naar de praktijk. Voor de kleinschalige proeven in het laboratorium is bijvoorbeeld slechts een beperkte hoeveelheid alternatief bindmiddel nodig. Om de Levvel-blocs te produceren, moeten de partijen dit in grotere hoeveelheden zien te realiseren.
Productie in groene betoncentrale
Voor het maken van de Levvel-blocs met hun bijzondere vorm is een speciale mal nodig: een stalen kist. Om die niet te vaak te verhuizen, produceren we de blokken van alle deelnemers op dezelfde unieke locatie in Zaandam: de enige groene betoncentrale van Nederland. Daarmee is niet alleen de samenstelling van het beton duurzaam, maar ook de productie. De centrale wekt de benodigde energie op met zonnepanelen en vangt regenwater op om te gebruiken in het beton. Bovendien is de centrale ontworpen om de ideale omstandigheden te creëren voor een hoogwaardig betonproduct.
Wanneer
De Proeftuin Afsluitdijk is in oktober 2020 begonnen.
Volgen in de tijd
Zolang de duurzame Levvel-blocs voldoen aan de eisen, blijven ze op de Afsluitdijk liggen. SGS monitort en inspecteert de blokken in elk geval de komende 20 jaar in opdracht van Rijkswaterstaat. De eerste 10 jaar worden bovendien regelmatig met een boor monsters genomen uit de blokken om die te onderzoeken. Zo volgen we de kwaliteit van de verschillende soorten beton in de tijd. Blokken die op een gegeven moment toch niet geschikt blijken voor de zware omstandigheden op de Afsluitdijk, kunnen vervangen worden buiten het stormseizoen. Ander voordeel is dat deze modulair is opgebouwd waardoor het makkelijk uitwisselbaar is.
