Voor het rijksproject en de regionale projecten is er in 2013 een Kwaliteitsteam Afsluitdijk opgericht. Het Kwaliteitsteam Afsluitdijk adviseert gevraagd en ongevraagd over de ruimtelijke kwaliteit bij de voorbereidingen op en de uitvoering van alle werkzaamheden op en rondom de dijk vanuit verschillende disciplines zoals cultuurhistorie, ecologie, duurzaamheid en architectuur. Afgelopen maand werd het voorzitterschap overgedragen aan een nieuwe voorzitter. Een mooi moment om terug te blikken met voormalig voorzitter Eric Luiten en kennis te maken met de nieuwe voorzitter Daan Zandbelt.

Waarom is er een kwaliteitsteam ingericht?

Eric Luiten: ‘Als een ruimtelijk programma of project grote invloed heeft op het landschap is het gebruikelijk dat er een kwaliteitsteam (vaak ‘q-team’) wordt ingesteld. Het is belangrijk dat het q-team alle relevante disciplines in zich verenigt en een gedeeld referentiekader heeft. Het q-team Afsluitdijk is opgericht om de bestuurlijke stuurgroep van de publieke partijen gevraagd en ongevraagd advies te geven over de werkzaamheden die nu worden voorbereid en vanaf 2018 worden uitgevoerd met het oog op de update van de dijk. Het advies betreft niet alleen de maatregelen voor waterveiligheid en waterafvoer maar ook natuurontwikkeling, openluchtrecreatie en duurzame energieproductie.

Wat heeft het kwaliteitsteam bereikt?

Eric Luiten: ‘We hebben onder andere geadviseerd om drie nulmetingen te laten doen. Een nulmeting is het vaststellen van de stand van zaken voor aanvang van een project. De kwaliteit van ecologie, cultuurhistorie en beleving zijn gemeten. Hoe de verbouwing van de dijk tot een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit kan bijdragen is hiermee duidelijk geworden. We hebben bovendien indringend aandacht gevraagd voor de verbetering van de omgeving van het Monument en dat is vertaald in een prachtig herinrichtingsvoorstel. Daarnaast hebben we de totstandkoming van het Masterplan Beeldkwaliteit op de voet gevolgd en geven we nu advies over de wijze waarop het verlangen naar ruimtelijke kwaliteit in de aanbesteding moet worden verankerd.’

Terugblik voorzitterschap 2013 – 2016

Eric Luiten: ‘Ik vind het opvallend hoe zorgvuldig de projectorganisatie nadenkt over de ruimtelijke kwaliteit van de nieuwe Afsluitdijk. Ik ben blij dat het gelukt is alle voorgenomen maatregelen steeds integraal, samenhangend te beschouwen op hun effect op de dijk als geheel. Daar heeft de multidisciplinaire samenstelling van het q-team ontzettend toe bijgedragen. Ik wil mijn opvolger graag meegeven dat de Afsluitdijk een plek is wat maatwerk vergt. Het kennen van de ‘spelregels’ de bestuurlijke en juridische kaders, is essentieel. Hiermee worden de adviezen van het Kwaliteitsteam nuttiger en relevanter.’

Rijksadviseur en voorzitter Kwaliteitsteam Afsluitdijk

Daan Zandbelt is in september door minister Schultz benoemd als Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving voor een termijn van vier jaar. Bij zijn rol als Rijksadviseur hoort ook het voorzitterschap van het Kwaliteitsteam Afsluitdijk. Daan Zandbelt: ‘Ik heb zowel architectuur als stedenbouw gestudeerd. Sinds 2014 ben ik als partner tot De Zwarte Hond toegetreden, een bureau voor architectuur en stedenbouw. Binnen het bureau ben ik verantwoordelijk voor stedenbouw en ontwerpend onderzoek. De afgelopen jaren werkte ik met prof. Frits Palmboom aan de integrale kwaliteit van het IJsselmeergebied, met de Afsluitdijk als onderdeel daarvan.

Integraliteit, kwaliteit en verbinding zijn voor mij belangrijk. Een ontwerp voor de vernieuwing van de Afsluitdijk kan alleen slagen als alle vakdisciplines op een goede manier met elkaar worden verbonden. Bestuur én bevolking tevreden en enthousiast het eindresultaat. Ik stap met het voorzitterschap op een rijdende trein. Er is al veel goed werk verzet. Ik zie het als mijn taak de ingezette lijn vast te houden en waar mogelijk aan te scherpen. Een gespreid bedje is het echter niet, want de ‘proof of the pudding is in the eating’. De komende aanbesteding- en uitvoeringsfasen zijn cruciaal. Om met zo’n mooi q-team aan deze fantastische opgave te mogen werken is in een woord geweldig.’