Rijkswaterstaat vervangt deze maand verschillende haalkommen in de Afsluitdijk. Tussen 10 en 15 november worden 79 haalkommen bij het Lorentzcomplex vernieuwd. Van 17 tot 22 november volgt het Stevincomplex, waar 32 haalkommen worden vervangen. De haalkommen in de sluiswanden en onder bruggen worden dagelijks gebruikt door de scheepvaart om schepen veilig vast te leggen tijdens het schutten. Dankzij nauwe samenwerking en een innovatieve werkwijze worden de herstelwerkzaamheden uitgevoerd met zo min mogelijk hinder voor de scheepvaart. Nautisch adviseurs van Rijkswaterstaat Jochem Woord en Jan van der Veen vertellen hoe zij dat aanpakken.

Haalkommen: klein onderdeel, grote betekenis

Haalkommen zijn cruciaal voor het veilig schutten van schepen. Na jaren intensief gebruik zijn ze echter aangetast door slijtage en weersinvloeden. Daarom herstelt Rijkswaterstaat de haalkommen, zodat de sluizen veilig blijven voor de scheepvaart en de schepen vlot kunnen passeren. Als nautisch adviseurs kijken Woord en van der Veen bij werkzaamheden vooral naar de gevolgen voor de scheepvaart. ‘Onze rol is ervoor zorgen dat gebruikers, beroepsvaart én recreatievaart, veilig en vlot kunnen blijven passeren. We toetsen werkplannen van de aannemer, stellen nautische voorwaarden op en zorgen dat bedienaren goed geïnformeerd zijn. Alles draait om een veilige en goed afgestemde uitvoering,’ legt van der Veen uit.

Innovatieve werkwijze beperkt stremming

Aanvankelijk leek het vervangen van de haalkommen te leiden tot langdurige stremmingen van de bruggen en sluiskolken van de sluiscomplexen in de Afsluitdijk. ‘Dat zou normaal gesproken flinke impact hebben op de scheepvaart,’ vertelt Woord. Samen met de aannemer is gezocht naar een andere aanpak. De werkzaamheden worden uitgevoerd vanaf een speciaal werkschip dat direct contact heeft met de sluisbedienaar. Zodra er een schip nadert, vaart het werkschip tijdelijk uit de kolk. ‘Zo blijft de sluis grotendeels beschikbaar. We voeren het werk bovendien uit in de winter, wanneer het rustiger is op het water. Dat maakt het extra efficiënt,’ vult Woord aan. Voor de haalkommen onder de bruggen is gekozen voor een halve stremming van de vaarweg; scheepvaart kan tijdens de werkzaamheden door één brugopening varen. Deze werkwijze is niet bij alle werkzaamheden mogelijk, maar waar het kan, zoekt Rijkswaterstaat altijd naar manieren om hinder te beperken.

Nauwe samenwerking en duidelijke communicatie

In de voorbereiding speelt samenwerking een grote rol. Rijkswaterstaat bekijkt alle werkzaamheden in de regio als geheel om te voorkomen dat meerdere routes tegelijk gestremd zijn. ‘We stemmen af met andere projecten en met de gebruikers van de vaarweg. Waar mogelijk combineren we werkzaamheden of plannen we ze in rustige perioden. Dat vraagt flexibiliteit, maar levert veel op,’ zegt Woord. Volgens beide adviseurs is samenwerking de sleutel tot succes. ‘Alles begint met goede afspraken en duidelijke communicatie,’ benadrukt Woord. ‘Zo kun je flexibel inspelen op wat er buiten gebeurt.’ De twee werken al 28 jaar samen. ‘We hebben aan een half woord genoeg,’ zegt Van der Veen lachend. ‘Dat maakt het makkelijk om snel te schakelen,’ vult Woord aan.